Przedawnienie roszczeń o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne skazanie, zastosowanie środka zabezpieczającego, niesłuszne tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie (między teorią a praktyką)

Autor: Katarzyna Wiśniewska
Data publikacji: 30 stycznia 2018 r.
Pozycja w wydaniu internetowym: 1/2018

Autorka analizuje zagadnienie przedawnienia roszczeń o odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne skazanie, zastosowanie środka zabezpieczającego, niesłuszne tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie na tle art. 555 Kodeksu postępowania karnego. Artykuł prezentuje wyniki badań orzecznictwa związanych z tym zagadnienie. analizie poddano przebieg 463 postępowań prowadzonych w Sądzie Okręgowym w Kielcach, Gliwicach, Gdańsku, Łodzi, Warszawie i Wrocławiu oraz Katowicach. Przyjętym kryterium było złożenie lub zarejestrowanie wniosku we właściwym miejscowo i rzeczowo sądzie w okresie od 1 stycznia 2008 r. do 1 lipca 2016 r. Warunkiem koniecznym było również prawomocne zakończenie postępowania do czasu przeprowadzania badania. Wybór konkretnych akt sądowych miał charakter losowy. W rezultacie przeprowadzonych badań autorka postuluje zmianę art. 555 k.p.k. poprzez powrót do trzyletniego terminu przedawnienia. Taka regulacja, po pierwsze, łagodziłaby restrykcyjne podejście sądów i umożliwiłaby skuteczniejsze dochodzenie odpowiedzialności Skarbu Państwa. Po drugie, ujednolicenie terminu z rozdziału 58 k.p.k. z terminami ustanowionymi w Kodeksie cywilnym kształtowałoby zaufanie obywateli do państwa i nie wprowadzałoby nieuzasadnionych barier w dochodzeniu rekompensaty. Dodatkowo nie budowałoby to poczucia dezorientacji wśród wnioskodawców, którzy nie korzystają z pomocy profesjonalnego pełnomocnika.

Katarzyna Wiśniewska – Uniwersytet Jagielloński, Katedra Prawa Karnego (doktorantka)