Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 19 stycznia 2012 r., I KZP 18/11

Autor: Marcin Drewicz
Data publikacji: 21 sierpnia 2012
Pozycja w wydaniu internetowym: 8/2012

Glosa dotyczy problematyki uznania grożącej oskarżonemu surowej kary za samodzielną podstawę stosowania tymczasowego aresztowania.

Streszczenie: Grożąca oskarżonemu surowa kara nie jest samodzielną podstawą stosowania tymczasowego aresztowania, lecz musi być wsparta uzasadnieniem dowodowym, a nadto towarzyszyć obawie ucieczki, matactwa lub innemu bezprawnemu sposobowi utrudniania postępowania karnego, szeroko określonych w art. 258 § 1 k.p.k. Wysoka kara, w obliczu której stoi oskarżony może wspierać sięgnięcie po areszt tymczasowy, lecz nie może stanowić wyłącznego powodu do skorzystania z izolacyjnego środka zapobiegawczego. Teza Sądu Najwyższego mogłaby spotkać się z aprobatą dopiero po wykazaniu istnienia przypadków, których zakres nie wypełniałby kręgu desygnatów „innych bezprawnych sposobów utrudniania postępowania karnego”. Jeśli sąd na etapie procedowania w przedmiocie zastosowania tymczasowego aresztowania w oparciu o art. 258 § 2 k.p.k. miałby dokonywać prognozy odnośnie konkretnej wysokości kary, jaka w toku postępowania karnego mogłaby zostać wymierzona oskarżonemu, to wpierw musiałby przypisać nie tylko sprawstwo czynu zabronionego, ale i winę, więc w konsekwencji – dokonać obalenia domniemania niewinności. Europejski Trybunał Praw Człowieka wielokrotnie w swoim orzecznictwie podkreślał, że jedynie przesłanki ściśle procesowe oraz kryterium prewencyjne w postaci obawy popełnienia nowego przestępstwa mogą, przy istnieniu konkretnych dowodów ich wystąpienia, uzasadniać zastosowanie czy przedłużenie tymczasowego aresztowania.